MÜSTAHSEN NEY
Müstahsen Ney'in tüm delikleri kapadığımızda Piyano'da "Sİ" sesine denk gelmektedir.
Bazı müzisyenlerce Piyano "Do#" Ney olarak da bilinmektedir. Ancak Piyanodaki "Do#" sesi alttan 1 delik açıldığında duyulmaktadır. Hicaz, Buselik, Kürdi, Uşşak, Hüseyni, Saba ve bunun gibi dügah'ta karar kılan makamlar için karar sesi Piyano'nun "DO#" notasına denk gelmektedir.
Fakat tüm delikler kapandığında icra edilen Sol yani Rast perdesinde karar veren Nihavend, Rast, Hicazkar, Kürdilihicazkar vb. makamların karar seslerinde Piyano "Sİ" sesini duymuş oluruz. Keza Hüzzam makamlarını 1 Ses yani Kız Ney ile icra ettiğimizde karar perdemiz Piyano "Mib"' 'e tekabül etmektedir.
Müstahsen Ney Yerinden akort'tan 1,5 ses aşağı olup, Akort olarak Ara Ahenk Neylerin içinde kabul edilmiştir.
Müstahzen Ney alttan bir delik açık olduğunda Batı Müziği'nde "Do#" , Türk Müziği Sesi olarak da "Fa#"'dir.
Müstahzen ney, aslında Yerinden akort'tan 1.5 ses aşağı olup, süpürde-yıldız mabeyn neydir. Fakat akort olarak ana neylerin içinde kabul edilmiştir.
Bolahenk ,Süpürde ve Müstahzen neyleri sistemde var olup, boyları çok büyük ve çalınamaz olduğundan, nısfiyeleri ana ney gurubuna girmiştir.
Yıldız neyin diğer bir ismi de Müstahzen Mâbeyn’dir.Müztahzen 1.5 ses olduğuna göre, yarım ses yukarısı 2 ses olur ki bu da Yıldız (Mehtâbiye) ney’dir.
MÜSTAHSEN NEY ÖLÇÜ VE UZUNLUĞU
Müstahsen Ney (Fa / Acem Aşiran)
Müstahsen (Ara âhenk) 615-635 mm.
Müstahsen Ney Piyano Karşılıkları ;
Batı Müziği'nde(Piyano) Müstahsen Ney'de
DO SOL#
RE Sİb
Mİ DO
FA DO#
SOL Mİb
LA FA
Sİ SOL